‘M&A-deals verdienen dit: ze laten de economie groeien en bloeien’

In Nederland bestonden ze al langer. Maar ondertussen bekronen ze ook al vijf edities lang de beste Belgische M&A-deals én hun dealmakers: de M&A Awards. Zorgvuldig verkozen door een jury van captains of industry en experten, onder leiding van een voorzitter om u tegen te zeggen. Een terug- en vooruitblik met Urbain Vandeurzen.

In 1980 het hightechbedrijf LMS International opgericht en het dan in 2013 met succes verkocht aan Siemens. Gewezen voorzitter van Gimv en van de raad van bestuur van VOKA (vandaag nog erevoorzitter). Vicevoorzitter van het VBO, Agoria Vlaanderen en de Kamer van Koophandel Leuven. Bestuurder van tal van technologie-, industriële en financial services-bedrijven. In 2017 mee het investeringsfonds Smile Invest opgericht.

Wat een palmares, waaruit we slechts een kleine greep konden nemen. Urbain Vandeurzen bouwde de voorbije decennia een indrukwekkende carrière uit. En toch nam hij er graag nog een rol bij: het juryvoorzitterschap voor de Belgische M&A Awards, opgestart in 2018 en ondertussen aan de vijfde editie toe.

Waarom zijn de M&A Awards Belgium zo belangrijk voor u?

“De Belgische private equity-economie is al bij al nog niet zo oud. Begonnen aan het einde van de jaren zeventig – begin jaren tachtig, met in 1980 de oprichting van Gimv door de Vlaamse regering. Ook de andere regio’s in België hebben vervolgens hun investeringsmaatschappijen opgericht. Aanvankelijk hadden de grootbanken ook hun private equity-fondsen, die ze wegens de financiële crisis in 2007-2008 zijn gaan afbouwen. Voor de grotere deals zijn dan de grotere Angelsaksische fondsen ook actief geworden op de Belgische markt. Intussen hebben een aantal ondernemers en vermogende families hun eigen Family Offices opgericht, die dan ook soms de krachten bundelen in grotere investeringsfondsen of fondsen die zich erg specialiseren, bv. in Life Sciences. Dat alles maakt dat vandaag een heel breed en steeds meer geprofessionaliseerd landschap van PE-spelers actief is.

M&A-activiteiten zijn een van dé onmisbare motoren van een actieve economie. Studies hebben trouwens aangetoond dat bedrijven die met extern kapitaal werken, gemiddeld beter functioneren. De governance wordt geprofessionaliseerd, performance en groei krijgen meer aandacht, het management wordt versterkt.”

“Toch kregen de vele M&A-deals uit ons land lange tijd minder aandacht. Er bestonden wel awards die de ondernemer of de manager van het jaar in de spotlights zetten. Maar de M&A-deals bleven in de schaduw staan. Met andere woorden: toen ik gevraagd werd om voorzitter te worden van de jury voor de M&A Awards, leek me dat een goed idee, want deze awards ontbraken.

Sindsdien zetten we jaarlijks de beste Belgische deals in de bloemetjes. Zowel de transacties als de adviseurs die deze deals waarmaakten. Want zeker, zij halen ook op andere manieren voldoening uit de deals, maar toch: ze verdienen deze aandacht. De awards zijn trouwens niet alleen een erkenning voor het betrokken management, maar voor het hele team. En door hun werk te bekronen, inspireren we ook weer anderen, om nog meer schitterende deals waar te maken.”

U was ook dé geknipte persoon om voorzitter te worden.

“Als u het zegt (lacht). Wel, om te beginnen, lag dit perfect in lijn met alles wat ik de voorbije vier decennia deed. Alle ervaring die ik opdeed. Vanaf m’n 24^ste bouwde ik al een internationaal succesvolle onderneming uit. Om dan uit te groeien tot captain of industry, als voorzitter van VOKA en vele andere instellingen. En vandaag ben ik ook zelf actief in de M&A-sector, via Smile Invest. Ik weet dat deze sector de spotlights verdient. Als ik dan met deze M&A Awards kon pionieren, voor hen, dacht ik: waarom niet?”

Hoe zijn de M&A Awards de voorbije vijf edities geëvolueerd?

“Om te beginnen, zijn we zelf sterk gegroeid, als M&A Awards. We volgen meer dan ooit een duidelijk uitgetekende procedure om tot onze genomineerden en laureaten te komen, waarbij sinds 2021 Vlerick Business School het proces ondersteunt en verder de jury duidelijk motiveert waarom zij deals nomineert en uiteindelijk tot winnaar uitroept. De besluitvorming is stevig onderbouwd.

Als ik dan kijk naar de evolutie van de genomineerden en de laureaten, valt mij op wat ik al langer zag: hoe het ondernemerschap in België zeer internationaal geworden is. Tien jaar geleden hoorde je experten dromen over hoe fantastisch het zou zijn mochten we binnen een decennium een unicorn in onze economie hebben, een bedrijf dat meer dan 1 miljard dollar waard is. Wel, vandaag hebben we er meerdere, die doorstoten naar de wereldmarkt.”

“Enerzijds is er een industriële trein, die stap voor stap internationaliseert. Maar anderzijds kennen we vandaag een generatie ondernemers, zoals van technologiebedrijven, die van in het begin mondiaal denken, zowel qua go to market en potentiële klanten, als qua financiering.

Dat de Belgische markt zo klein is, speelt daarbij in ons voordeel. Vele Franse en Duitse bedrijven zitten al op grote markten met veel potentiële klanten. Zij maken dan moeilijker de internationale stap. Maar wij op onze kleine markt moeten wel onmiddellijk internationaal denken, als we de beslissingscentra van grotere klanten willen bereiken en verder groeien.”

Hoe ziet u de komende jaren economisch?

“Voor Bill Gates, die het voorspeld had, en de virologen, die wisten dat het ging komen maar nog niet wanneer, was de coronapandemie geen verrassing. Maar voor al de rest onder ons was het dat zeker wel. En toch zijn de Belgische bedrijven er vrij goed doorgekomen, vind ik.

Neem nu onze industriële maakbedrijven. Het eerste jaar, 2020, viel hun omzet met 20% terug maar nam de tewerkstelling met maar 2% af, ook dankzij vangnetten zoals technische werkloosheid. Op het einde van 2021 zagen we dan heel veel optimisme dat de omzet weer op het pre-COVID-niveau zou geraken en dat de tewerkstelling zich volledig zou herstellen in 2023. Er was ook heel veel bereidheid om snel en fors door te investeren om de maakindustrie verder digitaal te transformeren.

Maar dan zijn we in februari 2022 in een storm terechtgekomen: de oorlog in Oekraïne en alle gevolgen daarvan: de energiecrisis, de inflatie, … Gecombineerd met de al verstoorde supply chains, kwamen we zo voor een heel grote uitdaging te staan. Zeker nu we naar een recessie evolueren.”

Hoe moeten bedrijven door die moeilijke tijden navigeren?

“De supply chains zijn gelukkig al deels hertekend, waarbij bedrijven veel meer lokaal sourcen en in voorraad nemen. Maar dan zijn er nog de gestegen energiekosten, de sterk toenemende loonkosten, … Hoe vang je dat op? Door operationeel nog een tandje bij te steken, maar ook verder te digitaliseren en te automatiseren, zodat de druk op de medewerkers niet te hoog wordt. Tegelijk moet je als bedrijf de kosten onder controle proberen te houden, door bijvoorbeeld energieonafhankelijk te worden. Maar ook de noodzakelijke omschakelingen maken, voor de transities die we met z’n allen moeten realiseren. En strategische investeringen blijven aanhouden en mogelijk nog versnellen, zodat je de strategische evoluties in je sector niet mist.

Al die transities doormaken én tegelijk kostencompetitief blijven – makkelijk zal het niet worden. Het zal veel van onze mensen vragen. Maar de klimaat- en energietransitie bieden ook marktopportuniteiten. En klimaattechnologisch heeft België heel wat te bieden. Denk alleen al aan onze expertise in het bouwen van windparken op zee. Kennis die we ook kunnen exporteren.”

“Zeker, M&A kan ook een defensieve strategie zijn, om zich te consolideren bij neerwaartse vraag. Maar het kan ook dé offensieve sleutel zijn tot verder succes. Trouwens, een studie van McKinsey toonde aan dat er meer rising stars aan het firmament verschijnen in negatieve cycli, dan in periodes van stabiele groei.”

Dat belooft, dus. De M&A Awards werden zopas een vijfde keer uitgereikt op 24 november 2022. Een mooie verjaardag, maar ook een afscheid?

“Ja, na vijf fantastische edities geef ik de fakkel als voorzitter door. Het plantje is geplant, de bloemen eraan bloeien, dus zei ik tegen mezelf: laat het nu iemand anders water geven. Wie dan de fakkel moet overnemen? Wel, hij of zij zal toch enkele vakjes moeten afvinken die ik ook afvinkte: erkend worden als een boegbeeld, een geboren ondernemer zijn, de sector van M&A en private equity goed kennen en op de hoogte zijn van de deals die er worden beklonken.

Hoe de M&A Awards nu verder zullen evolueren? Zeker succesvol, daar heb ik alle vertrouwen in. Ik wil er ook gerust mijn steentje aan blijven bijdragen, binnen of buiten de jury.”