Spiegeltje, spiegeltje aan de wand 

Voor de rubriek Leader’s Library selecteren we een recent verschenen boek dat een plek ambieert in de boekenkast van elke executive. Deze keer is dat ‘In het hoofd van de leider’, waarin Bart Buyst, momenteel CHRO bij La Lorraine Bakery Group, vanuit zijn persoonlijke ervaringen aanzet tot zelfreflectie. 

Executive summary: het boek in 4 minuten leestijd 

Arbeids- en organisatiepsycholoog Bart Buyst, momenteel CHRO bij La Lorraine Bakery Group, ontleedt het gedachtegoed van goede en slechte leiders in zijn nieuwste boek. Buyst neemt het theater dat zich in het hoofd van de leiders afspeelt onder de loep en gaat op zoek naar verklaringen voor hun handelingen. De leider wordt ontmaskerd en de mens erachter wordt blootgelegd. De auteur schreef het boek gebaseerd op zijn jarenlange ervaring, waaronder ook een grote portie internationale ervaring. “Ik heb vastgesteld dat er een aantal universele kenmerken zijn van goede leiders, maar ik breng ook in kaart wat leiders niet zo succesvol maakt.” 

Wat al vanaf de eerste pagina van het boek duidelijk is, is dat Bart geen enkel onderwerp uit de weg gaat. “Bij de meeste managementboeken bleef ik toch wat op mijn honger zitten en nam de auteur een blad voor de mond als het over gedrag van leiders gaat”’, vertelt hij. Zo zal het boek misschien wel de harde waarheid zijn voor velen, maar legt Bart uit dat die harde waarheid enorm waardevol is binnen het bedrijfsleven. “Uitstekende leiders kunnen hun team laten groeien door keiharde feedback te geven, weliswaar in een comfortabele context van leren. Je doet je team geen plezier met het niet te benoemen.” Hij windt er dan ook geen doekjes om. Meermaals wordt in het boek duidelijk dat niet iedereen geboren is om een leider te zijn. “Je moet uit het juiste hout gesneden zijn om met succes en macht om te gaan. Je waardestelsel moet op een bepaalde manier zijn opgebouwd om een humane leider te zijn”, vertelt de auteur.  

“Doorheen hun carrière hebben leiders een bepaalde manier van denken ontwikkeld als houvast. Dat kan echter tegelijkertijd ook hun denken verengen”, klinkt het. Geconfronteerd worden met je eigen gedrag is volgens de auteur dus allesbehalve een slecht idee. Het boek functioneert als het ware als een spiegel voor alle leidinggevenden. Elke leidinggevende die dit boek leest, zal een vorm van herkenning voelen en, met de nodige portie zelfkennis, daarbij ook werkpunten identificeren. “Het boek tracht aan te zetten tot een denkproces over jezelf, maar evengoed over anderen. We leren namelijk onszelf het best kennen door te luisteren naar iemand anders.” 

En daarbij laat Bart niets aan de verbeelding over. Doorheen het boek beschrijft hij niet louter eigenschappen van een goede of slechte leider, de auteur gaat veel verder dan dat. Talloze aspecten van leiderschap komen aan bod. Van beweegredenen, geschiktheid en werkstijl tot kwetsbaarheid en macht. De auteur trakteert zijn lezers op een reis doorheen het leiderschapslandschap. Door ook disfunctioneel leiderschap te benoemen, toont hij eveneens hoe het niet moet. “Het is belangrijk om een blik te werpen op waar het fout kan gaan en hoe bepalend gedrag en denken daar eigenlijk in is”, zegt de auteur. Aan de hand van verschillende situaties waar goed leiderschap cruciaal is, vertelt Bart hoe leiders in elkaar zitten en hoe ze zich moeten gedragen zodat, niet onbelangrijk, het bedrijf zo goed mogelijk kan draaien. “Uitstekende leiders halen nu eenmaal ook betere financiële resultaten, dat is bewezen. Los van de cijfers, een bedrijf staat of valt met leiderschap.”  

Bart illustreert hoe het gedrag en denken van een leider niet louter invloed heeft op de eigen resultaten, maar ook op die van anderen. “Zelfreflectie leidt uiteindelijk tot een bewustzijn van je impact op anderen. Heel veel leiders zijn nog te veel bezig met zichzelf, en dus met persoonlijke belangen nastreven, terwijl ze eigenlijk maar één rol hebben. Die rol is met anderen bezig zijn en samen met die anderen tot resultaten komen, en dus collectieve belangen nastreven”, benadrukt hij. “Mensen zoeken een fijne plek om te werken. Leiders zijn facilitators in het creëren van een omgeving waarin er menselijk met elkaar wordt omgegaan en waarin leren steeds gestimuleerd wordt. Het is niet simpel, maar enorm belangrijk om mensen de hand te reiken, te inspireren en ze sterker te maken”, besluit de auteur. 

‘In het hoofd van de leider’ is een aanrader voor… 

… mensen die een leiderschapsfunctie vervullen én mensen die leiders omringen. “Leiders, groot en klein, die mensen aansturen, kunnen veel hebben aan dit boek. Alsook de mensen die met leiders omgaan. Aan de hand van dit boek kan je hun beweegredenen beter begrijpen en kaderen. Het boek is voor iedereen, van CEO tot managers, medewerkers, consultants en coaches. Zelfs mensen die absoluut niets met leiderschap te maken hebben, kunnen dingen leren uit het boek”, vertelt de auteur. 

Waarom ‘In het hoofd van de leider’ niet het typische leiderschapsboek is 

In plaats van louter te beschrijven hoe men een goede leider kan zijn, functioneert het boek als een spiegel voor elke persoon die zich in het managementtheater bevindt, of die ermee te maken heeft. Zelfkennis kan wel een illusie zijn volgens de auteur, maar met dit boek komt u toch een stapje dichter bij het begrijpen van hoe u zelf en anderen in elkaar zitten. Verandering is cruciaal voor leiders, ze zijn tenslotte de drijfveer ervan. Dus waar wacht u nog op om zelf in de spiegel te kijken en te starten bij uzelf? 

In het hoofd van de leider is verschenen bij Ertsberg