Zoeken naar harmonie in de kakofonie

De gemiddelde CFO wordt vandaag geconfronteerd met een amalgaam aan uitdagingen, zowel intern als extern, operationeel als strategisch en op korte én lange termijn. Wat is daarbij echt belangrijk? Wat kan wachten? En waaraan wil een CFO vandaag zelf het liefst zijn of haar tijd besteden? Het waren de centrale vragen van een rondetafelgesprek op CFO Day.

Aan deze rondetafel schoof een select gezelschap aan van een tiental CFO’s uit een divers pluimage aan bedrijven. Door de vraag wat vandaag hun agenda domineert, werd meteen duidelijk hoe breed het takenpakket van een moderne CFO is. Zo geeft een deelnemer uit een dienstenbedrijf aan dat ze bezig is met de overgang van een deel van haar boekhouding naar een shared service center. Het is een ingreep die niet zonder gevolgen is voor enkele teamleden. Tegelijk bereidt ze een vijfjarenplan voor. Grote extra verschuivingen verwacht ze daarbij niet: “Dat plan zal wel niet meteen tot nog meer grote veranderingen leiden voor mijn team.”

Elders is het vooral de economische context die impact heeft. Een andere CFO ziet hoe de voorspelbaarheid van haar recurrente business steeds moeilijker wordt. “Predictability staat daardoor heel hoog op de agenda”, zegt ze. Macro-economische verschuivingen en de nood aan scherpere kostencontrole zorgen voor extra druk. “We zijn van oudsher niet echt gewend om zo kort op de bal te moeten spelen”, klinkt het.

Een CFO uit de bouwsector somt de vele items op zijn agenda op: jaarafsluiting, strategische raden, een auditcomité en de verkoop van een projectvennootschap. Liquiditeit is daarbij een hot issue. “Wij zijn zelden een langetermijninvesteerder, dus het is onze roeping om dat soort vennootschappen op termijn van de hand te doen. Zodra de bouw- en opstartrisico’s verdwenen zijn, zijn er immers voorzichtigere investeerders die hier ook in geïnteresseerd raken. En dan zijn we ook nog bezig met de implementatie van een nieuw ERP.”

Ook bij een grote consultant verschuift de strategische focus. Het bouwen van een duurzame pipeline vervangt steeds meer de afhankelijkheid van eenmalige opdrachten. Dat moet op termijn de voorspelbaarheid van de inkomsten verbeteren. Alweer: predictability is een gegeerd goed.

Bij een distributeur van elektrotechnisch materiaal worden momenteel business reviews gehouden, met een focus op opportuniteiten en kostenbeheer. “De activiteiten staan momenteel wat meer onder druk dan de voorbije jaren, die meer florerend waren”, zegt de CFO. Daarnaast zijn er nieuwe tools geïntroduceerd voor accounts payable en receivable, inclusief betere rapportering. De eerste closing in dit nieuwe systeem verliep bemoedigend: “Het werkt, of toch voor 90%.”

Workarounds

Bij een grote bouw- en infrastructuurgroep combineert de CFO haar rol, en passant, met verantwoordelijkheden in IT en HR. De organisatie werkt volop aan de vervanging van een sterk aangepast ERP-systeem vol workarounds. “De uitdaging is niet zozeer de implementatie, maar wel het hele change management eromheen”, zegt ze. “Misschien is het zelfs aangewezen om medewerkers eerst gestructureerd met het oude systeem te leren werken, als een soort tussenstap.”

Daarnaast loopt er ook een project rond business controlling, dat ook engineering omvat. Die combinatie blijkt niet evident, zeker omdat de engineering vaak informaticasystemen voor infrastructuurprojecten oplevert. “Dat zijn systemen die wij bouwen voor onze klanten om bijvoorbeeld bruggen of sluizen te bedienen. Die interactie tussen engineering en bouwen is niet zo evident, maar op een of andere manier moeten we dat toch in onze business controlling meenemen.”

Bovendien verwacht ze dat de grootste uitdagingen in change management niet zozeer op haar eigen departement zullen zitten. “Finance-mensen zijn vaak de meest flexibele mensen, die zich gemakkelijk aan nieuwe systemen aanpassen. Ik denk dat vooral in andere afdelingen en in de business het change management het meest nodig zal zijn.”

Een CFO uit de voedingssector zit midden in een fusie en integratie. Het nieuwe managementteam stelt hoge eisen en een recente IT-integratie liep fout, wat het strak geplande budgetproces onder druk zet. “Momenteel ben ik dus heel hands-on bezig met operationele zaken in het budgetproces. Dat is zelf de handen uit de mouwen steken, maar ook de stress wegnemen bij onze mensen.”

Vrouwen met een even schoenmaat

Toch zijn er ook domeinen waar CFO’s energie uit halen. Bij een voedingsbedrijf is dat bijvoorbeeld de strategische vertaling van R&D naar waardecreatie. “Ik heb zelf geen verstand van veredeling van voedingsgewassen, maar de strategische vertaling daarvan naar iets wat waarde creëert voor ons, vind ik enorm interessant. Maar voorlopig is de tijd daarvoor beperkt.”

Bij een vastgoedbedrijf hoopt de CFO op meer tijd en ruimte rond het ontsluiten van data. Oude systemen die soms nog DOS draaien, maken het moeilijk om informatie vlot toegankelijk te maken. “Ik zou graag aan het systeem willen vragen hoeveel verkeersovertredingen er gebeurden in het afgelopen jaar door vrouwen met een even schoenmaat”, zegt de CFO met een knipoog. Voorbereid zijn op AI begint bij datarijkdom, en daar is nog werk aan.

In het change management-proces is het volgens een farma-CFO belangrijk om verantwoordelijkheid los te laten. “We merken dat mensen zelf vaak met goede ideeën komen. Maar dat moet je wel faciliteren, want iedereen is vaak heel druk bezig in zijn of haar eigen bubbel.”

Een andere CFO stelt dan weer vast hoeveel tijd er verloren gaat aan standaardrapportering: “Ik word een beetje triest als ik zie hoeveel tijd sommige mensen daaraan spenderen. Tenzij er echt iets gebeurt, weten we meestal wel goed waar we eindigen.” Die cultuur doorbreken, is niet evident want voor veel mensen is het een vastgeroeste gewoonte, stelt ze vast.

Dashboards, aub

Een goed deel van de discussie aan tafel gaat over tijdswinst en dan is AI natuurlijk nooit ver weg. Bij het vastgoedbedrijf dromen ze van systemen die automatisch fraude en anomalieën detecteren. “Cash is een voorlopende indicator, maar toch ontdekken we soms nog te laat dat een project in de problemen zit.”

Bij Billtrust leeft die vraag ook sterk, aldus Frederic Callewaert. Klanten willen dashboards en tools die voorspellen in plaats van terugkijken. Door betaaldata en credit ratings aan elkaar te koppelen, ondersteunt AI de beslissing of klanten al dan niet extra krediet verdienen. “Zo help je je salesorganisatie veel beter.”

Toch zijn er ook kritische geluiden over AI. Een CFO stelt zich openlijk de vraag of de technologie vandaag niet vooral een hype is. “Ik ken niemand die het al écht gebruikt.”

Het voedingsbedrijf ziet vooral een AI-sausje over bestaande toepassingen. Maar taalmodellen kunnen wel helpen bij de interpretatie en de dialoog met systemen. Bij de consultant verloopt de boekhouding intussen volledig AI-gestuurd. Maar de CFO uit de bouw blijft op zijn honger zitten: “Ons systeem kan nog steeds geen verschillende leveringsbonnen koppelen aan één factuur.”

Blijven wachten

Toch geloven de meeste deelnemers aan de rondetafel dat AI op termijn wél impact zal hebben. Wanneer precies, daar durft niemand zich aan te wagen. “Vijf jaar geleden dachten we ook: nu gaat het komen. Ik ben nog altijd aan het wachten.”

Ook Frederic van Billtrust valt de (gezonde) scepsis voor AI aan tafel op. “Ik waardeer dat wel en zie dat vaker bij bedrijven. Het is dan ook onze taak om de waarde die het heeft, goed over te brengen. Ik zou iedereen aanraden om de tijd er voor te nemen en ermee te experimenteren. Wij zijn zelf ook op Microsoft Co-Pilot overgeschakeld en ik hoor, zeker van jonge mensen, de meest wilde ideeën. Zijn die altijd kant-en-klaar bruikbaar? Misschien niet, maar ze brengen soms interessante denkpistes aan.”

Compliance en privacy vormen in sommige sectoren extra drempels. Het farmabedrijf ziet strikte regels rond datagebruik. En in de bouw stuiten bedrijven op GDPR-bezwaren bij pogingen tot cameratoezicht op werven. “De dag na de installatie hadden we al de privacycommissie op ons dak.”

De conclusie? CFO’s blijven zoeken naar harmonie, zelfs in de kakofonie van tools, mensen, processen en verwachtingen.

Deze rondetafel werd mee mogelijk gemaakt dankzij Billtrust, partner van de CFO Day 2025.