‘De grote uitdaging voor CFO’s is dat ze op alle vlakken tegelijk moeten schakelen’

“Sinds de pandemie beseffen ondernemingen hoe essentieel finance is voor het inspelen op de veranderende markt”, stelt Xavier Gabriels, managing director / chief operating officer bij advisory onderneming TriFinance. “De druk op finance-departementen is nog hoger geworden, waardoor CFO’s constant moeten vooruitdenken terwijl ze de situatie as-is managen.”

Xavier Gabriëls staat sinds 2018 mee aan het roer bij advisory onderneming TriFinance en hij is er sinds januari 2020 managing director / COO. TriFinance biedt een combinatie van diensten binnen finance, human development, risk management en IT. Xavier volgt dan ook vanop de eerste rij mee hoe de rol van finance-departementen en die van de CFO de laatste jaren in sneltempo evolueert. “De laatste twee jaar is dat nog een versnelling hoger geschakeld”, zegt hij. “Sinds de pandemie beseffen ondernemingen hoe essentieel finance is voor het inspelen op de veranderende markt. De druk op finance-departementen is nog hoger geworden, waardoor CFO’s constant moeten vooruitdenken terwijl ze de situatie as-is managen.”

Wat zijn de grote uitdagingen voor ondernemingen als geheel?

Xavier Gabriëls: “Er zijn drie grote bewegingen waar ondernemingen vandaag rekening mee moeten houden. Allereerst is er die enorme versnelling, die bedrijven dwingt tot voortdurende transformatie en scenariodenken ter ondersteuning van beslissingen. Daarnaast kampen heel wat bedrijven met openstaande vacatures, omdat er niet genoeg professionals zijn met de juiste combinatie van soft en hard skills om die transformatie mee uit te denken, op te zetten en te implementeren. En een derde element is de ontwikkeling en adoptie van platform-based (cloud) systemen met bijhorende security, die een grote impact hebben op de organisatie en werking van bedrijven.”

Als u er één uitdaging van zou moeten uitkiezen, welke zou dat zijn?

Xavier Gabriëls: “Dat is juist het probleem. Je hebt als onderneming niet de luxe om te kiezen op welke uitdaging je inzet. Je moet ze op dit moment allemaal in rekening nemen. Ik geef het voorbeeld van de hotelsector. Vroeger had je als gerenommeerd hotel tijd om je concurrentie bij te blijven. Airbnb heeft de sector met zijn platform volledig op zijn kop gezet. En dat geldt voor alle ondernemingen: morgen kan er een concurrent opstaan die heel je businessmodel onderuit schuift. Daar moet je alert voor zijn. Daar moet je snel genoeg voor kunnen schakelen. En daar heb je de juiste mensen voor nodig.”

Welke impact hebben die uitdagingen op finance-departementen?

Xavier Gabriëls: “Finance-departementen doen traditioneel aan risicomitigatie door controle, door terug te gaan kijken in de tijd en van daaruit voorspellingen te doen voor de toekomst. Dat is nu geen optie meer. Sinds twee jaar geleden kunnen ze niet meer terug gaan kijken in de tijd, omdat dat geen enkele garantie meer levert voor de toekomst. Dat betekent dat ze een heel ander systeem moeten opzetten van budgetteren, rapporteren en cash flow management.”

Hoe ga je daar als CFO mee om?

Xavier Gabriëls: “De prioriteit voor elke CFO is profitable growth, en daarvoor heb je twee dingen nodig: je departement moet efficiënter kunnen werken, en dus ga je kijken naar slimme digitale transformaties. En daarnaast moet je aan risicomanagement doen. Dat klinkt evident, en toch zien we in de praktijk dat het vaak nog erg moeizaam gaat. Een deel van de verklaring is dat finance de linking pin is – nu nog meer dan vroeger –  met heel veel andere departementen, van HR tot sales, van IT tot business. Je hebt dus systemen nodig die die data op een goede manier capteren en samenbrengen. Geen sinecure. Zo heb je bijvoorbeeld één systeem van tijdsregistratie bij de klant, en een ander intern registratiesysteem. Of weet je nog steeds niet wat de klantwinstgevendheid is omdat je business op een ander platform werkt dan je financiële data. Die dubbele entries zijn inefficiënt, en ze maken het moeilijk om heldere lessen uit te trekken en beslissingen te nemen.”

(c) Franky Verdickt

Hoe werk je die inefficiënties weg?

Xavier Gabriëls: “In de eerste plaats door als CFO heel intensief samen te werken met je peers, de andere C-level executives in de organisatie. Board en management worden steeds meer multidisciplinair, en dat is een goede zaak. Maar het betekent ook dat je als CFO op een andere manier moet leren communiceren. Hoe breng je financiële data op een begrijpelijke manier naar andere beslissingsnemers binnen je organisatie? Je hebt er andere skills voor nodig dan enkel de zuiver financiële kennis.”

En ten tweede?

Xavier Gabriëls: “Door de juiste mensen te verbinden aan het juiste project. Ook binnen financiële teams heb je heel diverse profielen nodig die kunnen omgaan met verandering, die de systemen kunnen doorgronden en er de juiste vragen bij kunnen stellen. En dan komen we terug bij een van de uitdagingen die ik bij aanvang omschreef: het vinden van de mensen met de juiste skills.”

En die zijn moeilijk te vinden?

Xavier Gabriëls: “Bij TriFinance rekruteren we financiële profielen, in de rol van consultant, en we merken zelf hoe uitdagend het is om de juiste mensen met de juiste skills te vinden. We zetten daarom heel erg in op on-the-job learning, op kennisdeling, en op het trainen van onze mensen. Zo mappen we ook actief al onze consultants op hun soft en hard skills, kennis en gedrag met behulp van een specifiek ‘Behaviour, Skills & Knowledge framework’ (BSK).”

Is er een mismatch met de verwachtingen van de markt en de bestaande finance-opleidingen?

Xavier Gabriëls: “Er bestaat nog heel veel onduidelijkheid over wat een job binnen finance vandaag is en kan zijn. Het is een heel dynamische job, met ontzettend veel mogelijkheden. En het is essentieel dat studenten tijdens hun opleiding al zoveel mogelijk voeling krijgen met de dynamische ondernemingsmentaliteit.  Ik geef zelf ook les op de Universiteit Antwerpen en KU Leuven, en ik merk dat onze onderwijsinstellingen daar nu ook opnieuw extra inspanningen voor doen. Dat is een goede zaak. Want goede financiële profielen zijn niet enkel in finance-opleidingen te vinden. Financiële departementen hebben ook dataspecialisten nodig, digital transformation specialists, enzovoort. Het mooie aan TriFinance is dat we multidisciplinair kunnen werken: we hebben een brede portfolio aan expertises en ervaringen. Daardoor kunnen we bedrijven op verschillende niveaus ondersteunen, van het operationele tot het strategische en alles daartussenin.”

U liet het woord ‘digital’ vallen. In welke mate zijn CFO’s daar de komende jaren mee bezig?

Xavier Gabriëls: “Er bestaan vandaag al heel erg goede pakketten die ‘digital’ intregeren in het finance-verhaal. Maar het hangt heel erg af van bedrijf tot bedrijf of het het juiste moment is om die te implementeren. In de eerste plaats moet je slim gaan digitaliseren, zodat je de bestaande problemen niet digitaliseert. Er moet een goede governance worden opgezet. De meeste transformaties mislukken omdat er niet goed nagedacht is over de structuur. En omdat de technologie leidend was, zonder dat de mensen die ermee moesten werken goed getraind waren. De belangrijkste les is denk ik: er is geen one size fits all. Elke onderneming, en elk finance-departement, heeft een eigen traject af te leggen. Starten met de juiste data en processen is een absolute voorwaarde om digital/AI op de juiste manier te implementeren.”

Als u CFO’s nog een buzzword zou meegeven, wat zou dat dan zijn?

Xavier Gabriëls: “Zero Based Budgetting. En dan bedoel ik: hoe zet je een budget zo op dat je niet zomaar naar het verleden kijkt en daar twee procent bij telt, maar dat je de vraag stelt: moeten we de bestaande dingen wel nog behouden? Die vraag durven finance-departementen misschien nog iets te weinig stellen. Terwijl het een heel waardevolle oefening is om de bestaande inefficiënties weg te werken. En het budget dat daarmee vrijkomt, kan het bedrijf als buffer gebruiken, of inzetten voor nieuwe zaken die er echt toe doen, zoals digitalisering of marketing. Het is een heel efficiënte manier om te innoveren, en om je concurrentie telkens een stap voor te blijven.”