De ROI van professionele coaching: minder abstract dan men denkt

In volatiele tijden klinkt de roep om coaching luider dan ooit. Hetzelfde kan echter gezegd van de vraag om de meerwaarde van elke investering duidelijk aan te tonen. En dus: hoe kwantificeer en maximaliseer je het rendement van een weinig tastbaar instrument als coaching? We vragen het aan Samira Blanjean, ervaren coach en co-voorzitter van de Belgische tak van de International Coaching Federation.

Samira Blanjean is co-voorzitter van het ‘Belgium Chapter’ van de International Coaching Federation (ICF), de grootste ledenorganisatie voor gecertificeerde coaches. We spreken haar in het kader van het Executive Forum, het kennis- en netwerkevent voor C-level executives dat op 16 oktober aan zijn achtste editie toe is.

Met ‘The color of authority’ spitst het dagthema van het Executive Forum zich toe op leiderschap. Is een goede leider anno 2025 iemand die begrijpt dat coaching cruciaal is?

Samira: “In een drukke, complexe wereld moeten teams manieren zoeken om zich goed te organiseren, met mensen die op hun plaats en goed in hun vel zitten. Om daartoe te komen, is het van groot belang om de juiste vragen te stellen. Dat doet een coach.
De tijd van de ouderwetse leider die bevelen geeft en verwacht dat iedereen in de pas loopt, is voorbij. Bedrijven hebben vandaag nood aan autonome medewerkers, die de intrinsieke motivatie voelen om hun performantie te verhogen. Coaching pookt die motivatie op door te polsen naar hun drivers, naar – individuele of organisatorische – hefbomen om hun werkkwaliteit én -geluk te verbeteren.”

Ofwel: organisaties moeten flexibel zijn, en dat vraagt flexibele mensen.

Samira: “Exact. En om dat te verwezenlijken, is het niet slecht dat naast een sterke leider ook een ervaren coach staat. Om mensen die wendbaarheid aan te leren en om die tegelijk af te stemmen op de behoeften van de organisatie.

Dat helpt de medewerkers, maar natuurlijk ook de managers die hen sturen. Hoe meer autonoom de mensen op de vloer, hoe meer tijd een leider heeft om toegevoegde waarde te creëren. Waarbij het mooi meegenomen is dat die leider ook zelf de nodige coachingvaardigheden in de persoonlijke toolbox heeft zitten.”

Van bouwen aan wendbaarheid over upskilling tot leren werken met AI: is coaching veelzijdiger dan ooit?

Samira: “Allicht wel, en dat uit zich zowel in het ruime aanbod aan coaches en specialiteiten als in de meerwaarde die coaching biedt. Onderzoek wijst uit dat er niet alleen positieve effecten zijn op vlak van onderlinge communicatie, performantie en productiviteit, maar ook wat betreft de work-life balance. De persoonlijke skills die men aanleert, maximaliseren de focus op het werk én het deconnectievermogen na de uren.”

Wie staat in voor de beste resultaten: een interne coach of een externe coach?

Samira: “In de grootste organisaties is het zeker aangewezen om ook een eigen coach aan te stellen. De business begrijpen en de taal van de organisatie spreken, is vaak handig om resultaten te boeken. Omgekeerd kan die nabijheid net een obstakel betekenen: vaak is het beter om een stapje terug te doen en een objectief helikopterperspectief aan te nemen – de taak van een externe coach. Een goede combinatie van interne en externe ondersteuning krijgt dus de voorkeur.”

Coaching boekt resultaten. Meetbare resultaten?

Samira: “De return on investment van coaching is niet eenvoudig te berekenen, onder meer door de confidentialiteit die ermee gepaard gaat. Maar onmogelijk is het allerminst. Lisa Ann Edwards, Jack J. Phillips en Patricia Pulliam Phillips ontwikkelden recent een model dat de businessimpact van coaching helpt aantonen. Dat telt vijf fases:

1. de coaching afstemmen op de strategische prioriteiten;
2. data verzamelen tijdens het coachingtraject;
3. de kwantitatieve én kwalitatieve meerwaarde van het traject analyseren;
4. de resultaten van het traject vertalen in financiële termen; en
5. over de impact van de coaching communiceren richting verschillende stakeholders.”

Hoe gaat dat in de praktijk?

Samira: “De onderzoekers halen het voorbeeld aan van een grote onderneming die er maar niet in slaagde haar leiders aan boord te houden. Door in te zetten op professionele executive coaching, kwam daar verandering in. Dat bewezen de opgeschroefde cijfers qua retentie, performantie en engagement, die ze konden afwegen tegen de kosten van het verlies van talent en de zoektocht naar – en de tijdrovende onboarding van – vervangers. Besparing: 350.000 euro.”

Een mix van kwantitatieve en kwalitatieve data, positieve effecten die pas na verloop van tijd boven water komen, … Hoe helpt de ICF coaches bij het berekenen van hun ROI?

Samira: “We organiseren allerlei infosessies om hen te leren omgaan met het ROI-model. Daarnaast delen we heel wat praktijk- en onderzoeksinzichten. Het gaat dan bijvoorbeeld om de vele data uit projecten binnen ons pro bono-programma, waarin we gratis coaching aanbieden aan zij die dat nodig hebben. Aangezien we die trajecten van A tot Z opvolgen, hebben we de metingen volledig in de hand.”

Welke randvoorwaarden moet een bedrijf creëren om de ROI van een professionele coach te maximaliseren?

Samira: “Het is cruciaal om zowel bij de start als na afloop van een project voldoende tijd te investeren in overleg.

Een chemistry meeting vooraf is in de eerste plaats noodzakelijk om na te gaan of er een match is tussen coachee – een individu of een team – en coach. Vermits er gepraat zal worden over emoties, persoonlijke ervaringen en waarden, is het cruciaal dat iedereen zich comfortabel voelt.

Tegelijk is zo’n eerste vertrouwelijk gesprek – idealiter met coach, coachee, manager van de coachee en eventueel iemand van HR – de ideale gelegenheid om de krijtlijnen van het traject uit te zetten. Wat zijn de doelstellingen? Welke concrete, opvolgbare KPI’s knopen we daaraan vast? Dat biedt de coach een duidelijke roadmap en maakt bovendien relevante metingen mogelijk doorheen het volledige proces.

Na het project komen dezelfde partijen best samen voor een evaluatiemeeting. Hoe liep het traject? Welke doelstellingen zijn bereikt en welke nog niet? Is er nood aan een vervolgsessie of -training? Een coachingtraject kan aflopen, maar de professionele en individuele ontwikkeling van een persoon gaat continu verder.”

Moeten coaches elkaar ook coachen?

Samira: “Absoluut – ook coaches zijn mensen met emoties en zowel sterktes als zwakheden. Van elkaar leren is meer dan een troef, het is een must. Bij de ICF zetten we daarom in op een mix van supervisie en intervisie.

Het supervisieluik, dat naast een mentoringwerking staat die professionals doorheen de drie niveaus van coaching begeleidt, omvat regelmatige sessies met een meer ervaren coach. Een geschikt moment om – zonder namen te noemen – te reflecteren over goede en minder goede ervaringen en te bespreken hoe een volgende opdracht nog beter kan verlopen.

Tijdens intervisiesessies komt een groep coaches samen om best practices uit te wisselen en te discussiëren of elkaar te bevragen over een specifieke methode of techniek. Niemand is ooit uitgeleerd en de ROI van professionele coaching kan altijd nog omhoog.”

ICF is sponsor van het Executive Forum op 16 oktober.