Digitalisering in M&A: tussen hype en realiteit

Hoe beïnvloeden de digitalisatie, nieuwe softwaretools en technologie het hedendaagse M&A-landschap? Welke delen van het dealmaking-proces worden het meest geïmpacteerd? En vormen de bedrijven die de technologie aanbieden, misschien zelf een investeringskans? Het tweede M&A Forum ging dieper in op de digitale transformatie in M&A.

De tweede editie van het M&A Forum vond plaats in het hoofdkwartier van het advocatenkantoor Loyens & Loeff, waar de deelnemers vanop de zevende verdieping een prachtig uitzicht hadden over Brussel. Community manager Daphné Debaenst verwelkomde de meer dan 50 gasten en zag zowel bekende als nieuwe gezichten, wat een duidelijk signaal is dat meer en meer M&A-professionals de initiatieven ontdekken én appreciëren. Robrecht Coppens en Thomas Lenné, partners bij Loyens & Loeff, lichtten toe waarom het topic van het Forum relevant is, en waarom het advocatenkantoor dan ook graag dit event wilde hosten.

Legaltech

Julien Cayet, Technology & Innovation Director bij Loyens & Loeff, beet daarna de spits af en legde uit welke drivers de huidige digitale transformatie in de M&A-sector mogelijk maken. En dat zijn er wel wat. “Aan de klantzijde wordt er waar voor het geld geëist, terwijl er aan de zijde van de industrie nieuwe spelers opduiken die die technologie in de vingers hebben”, zegt hij. “Daardoor breidt het bestaande legal ecosysteem verder uit. Bij gevestigde spelers zorgt dat dan weer een voor een grote sense of urgency. Een derde driver is dat legaltech ondertussen op kruissnelheid is gekomen en technologisch voldoende volgroeid is om impact te maken. En tot slot was er natuurlijk de coronapandemie die in ongeveer alle sectoren de digitalisering heeft aangevuurd en die een enorme invloed heeft gehad op thuiswerk en hybride werken.”

Op kruissnelheid

Dat de digitalisering stevig op kruissnelheid aan het komen is, bewijzen ook de investeringscijfers in legaltech. In 2018 vloeide er nog zowat 1,8 miljard dollar aan venture capital naar de sector. In 2021 was dat al meer dan 9 miljard dollar. De 200 grootste advocatenkantoren van de V.S. trokken in 2021 hun investeringen in legaltech met zowat 39 procent op. Dit alles zorgt voor een grote influx aan nieuwe en vaak ook zeer verscheiden technologieën.

“Er moet een goed onderscheid gemaakt worden tussen technologieën die nu al breed ingezet worden en hun waarde hebben bewezen en, aan de andere kant, heel wat nieuwe en opkomende technologieën”, duidt Cayet. “Documentenbeheer als iManage of virtuele datarooms van Ansarada of Intralinks zijn ondertussen al bijna gemeengoed geworden, met een adoption rate van zeker meer dan 80 procent. Ook bijvoorbeeld drafting tools als Avvoka, JigSaw of StructureFlow reken ik hierbij. In het midden zitten nu workflow-tools als, pakweg, Litera Transact en Anduin en reviewtools als Kira. Zij zijn het stadium van early adopters en hype ondertussen al voorbij en goed op weg om net zo standaard te worden als iManage, zeker als zaken als target screening worden toegevoegd. Helemaal aan de andere kant zien we opkomende technologieën als blockchain en kunstmatige intelligentie. Momenteel ligt de hypefactor daar hoog, maar is de adoption rate nog relatief laag. Dat hoeft echter niks te zeggen over het langetermijnpotentieel van dit soort zaken.”

Value chain met verschillende snelheden

Cayet legde ook uit hoe de verschillende onderdelen van de keten in M&A en private equity bediend worden door meer en minder mature technologieën. In funds formation bijvoorbeeld komt technologie nog maar net om de hoek kijken, bijvoorbeeld in marketing of onderhandelingen rond side letters. In het M&A-deel zijn virtuele datarooms en elektronische handtekeningen dan weer gemeengoed, terwijl zaken als target screening en SPA-onderhandelingen nog maar per uitzondering zwaar technologisch ondersteund worden. In het portfolio management ten slotte zijn zaken als compliance en reporting workflows grotendeels gedigitaliseerd, terwijl er ook rond bijvoorbeeld ESG-monitoring veel nieuwe ontwikkelingen zijn. Digitalisering is dus niet one size fits all, elk onderdeel van de waardeketting en elk departement doet het op zijn eigen tempo.

De menselijke factor

Desondanks is duidelijk dat de technologie rasse schreden voorwaarts neemt, aldus Cayet. Maar technologie en software vormen maar een deel van de puzzel. Er is nog een andere factor die maakt dat digitalisering al dan niet succesvol is: de menselijke gebruikers. “Mensen moeten dit gebruiken. Als ze dat niet doen, is alles voor niks geweest. Zonder overdrijven: momenteel bestaat zeker de helft van mijn job uit change management en het opdrijven van het gebruik van technologie.”

Consolidatie

De almaar hogere mate van digitalisering betekent ook dat er vandaag een marsrichting is ingezet die niet meer te stoppen valt. De traditionele cultuur in advocatenkantoren zal zich daaraan moeten aanpassen. Cayet: “Van lineair denken naar een holistische aanpak, van individuele experts naar collectieve wijsheid, team efforts en entrepreneurship, en van expliciete taken naar omgaan met onzekerheid en onduidelijkheid – dat alles afgedekt met continu experimenteren en bijleren. Maar ook voor de technologische sector zelf zal niks bij het oude blijven. Er zal een consolidatiegolf komen die het aantal spelers drastisch inperkt en nieuwe zaken als low code en no code vormen zeer interessante ontwikkelingen. Bovendien blijft ook die menselijke factor spelen. Zowel het hart als het brein van de gebruikers moeten overwonnen worden.”

Experimenteren

Tijdens het tweede deel van het Forum werden drie panelleden uitgenodigd om hun ervaringen met digitalisering te duiden. Dat waren Karl Abelshausen, VP Finance M&A, Integration and Tax bij Telenet, Thomas Depuydt, General Partner van Smartfin en Toon Peeters, Partner M&A Transaction Services bij Deloitte.

Wat technologische integraties in het M&A-proces betreft, geven de drie gesprekspartners toe dat ze nog niet aan de cutting edge van de markt staan. “We hebben tools, maar vaak is het niet meteen duidelijk voor wie die bedoeld zijn: voor ons of voor de consultants die ons bijstaan”, zegt Abelshausen. “Ons team is ook maar vrij klein en bovendien zijn fusies en overnames belangrijk voor ons, maar vormen ze nu ook weer niet onze core business. We zijn trouwens ook nog specifiek op zoek naar nieuwe tools, bijvoorbeeld om te screenen in de pre-M&A-fase of om samenwerkingen op te zetten met onze legal advisors.”

Ook bij Smartfin wordt geëxperimenteerd met data sources, document sharing en CRM, maar bijvoorbeeld wat betreft screening of kunstmatige intelligentie hebben ze nog een hele weg af te leggen. “Bij Deloitte worden de tools vooral opgezet om samenwerking te faciliteren, tijdslijnen op te stellen en klanten te helpen met analyses”, zegt Peeters. “Veel hangt ook af van de fase waarin we zitten in het proces: hoe repetitief is bijvoorbeeld het werk waar we mee bezig zijn?”

De juiste invalshoek

Julien Cayet – die het debat modereerde – stelt dat er grosso modo drie invalshoeken zijn wat betreft technologie. Een interne invalshoek (hoe helpt technologie ons onze job te doen), een externe invalshoek (hoe helpt technologie onze klanten) en een investeringsinvalshoek (wanneer technologische bedrijven zelf het voorwerp van een investering worden).

Telenet beseft ook zelf wel dat ze niet leiden in de technologie rond M&A, zegt Abelshausen, maar dat hoeft geen onoverkomelijk probleem te zijn. “We moeten ook niet slimmer willen zijn dan de markt. Wij hebben dus geen ambitie om zaken zelf te gaan ontwikkelen, we zullen eerder technologie kopen als we merken dat die ons verder kan helpen.”

Act local, think global

Depuydt wijst erop dat advocatenkantoren en legal departments historisch gezien zeer lokaal werkten. “Er was meestal niet een product dat de hele wereld gebruikte”, zegt hij. “Tegenwoordig kan de adoptie veel sneller gaan. Het gaat ook een pak breder dan enkel legaltech, maar breidt zich uit naar alle geledingen.”

Tegelijk zet Depuydt ook een kanttekening. “Meestal zijn er per regio maar een paar echt grote advocatenkantoren en iedereen heeft een bepaalde aanpak en businessmodel. Technologische innovaties hebben het daarom soms moeilijk om in de praktijk door te breken. Iedereen gebruikt wel Microsoft Office, maar niet iedereen gebruikt dezelfde legaltech.”

Onomkeerbaar

Wat investeringen in legaltech zelf betreft, blijven onze gesprekspartners voorzichtig. Telenet houdt zich zelfs afzijdig: voor Abelshausen is dit geen prioriteit voor het bedrijf. Bij Deloitte klinkt het dat “de markt in de gaten gehouden wordt”. Als investeerder is Depuydt het meest enthousiast. “Wij investeren actief en werken graag samen met de oprichters van deze technologie. De ommekeer is ook ingezet en onomkeerbaar: als kleine kantoren competitief en relevant willen blijven, moeten ze met deze transformatie meedoen.”

En zo werd het tijd voor het derde deel van de avond: netwerken bij een hapje en een drankje.

Bekijk de foto’s van het M&A Forum hier.