‘Probeer het ondenkbare te denken en calculeer alle mogelijke veranderingen in’

Hectisch. Nog meer VUCA: Volatility, Uncertainty, Complexity en Ambiguity. Onvoorspelbaar. Dat zijn de woorden waarmee enkele CFO’s de situatie van hoge inflatie schetsten, tijdens ons exclusief rondetafelgesprek op 9 juni in Brussel. Welke gevolgen van de inflatie dragen hun bedrijven? Wat staat de Belgische ondernemingen te wachten? En hoe gaat ook uw bedrijf er het best mee om? De deelnemers vonden inspiratie bij elkaar én bij prof. dr. Bruno Colmant, die sinds de jaren 2000 tal van leidinggevende functies in beursorganisaties en financiële bedrijven heeft bekleed.

“Als ik de situatie moet samenvatten, is dit het einde van de makkelijke organisatie”, steekt prof. dr. Bruno Colmant van wal. “Alles ging goed, tot plots alle variabelen hectisch werden. Het leven van een CEO moet vandaag dan ook erg moeilijk zijn. Het is bijna onmogelijk om een strategie uit te werken, omdat je met het ondenkbare rekening moet houden.”

Prof. Colmant onderscheidt daarbij “echte economische problemen, zoals de klimaatverandering, de schaarste van goederen en de oorlog in Oekraïne – zaken die een invloed kunnen hebben op de maatschappelijke orde – en symbolische economische issues, zoals overheidsschuld en inflatie. De symbolische issues schudden de economie zo erg door elkaar, dat sociale onrust zal uitbarsten. Vandaag lijdt 60% van de Belgen onder de inflatie, te weinig inkomen, afgenomen koopkracht.”

Wat staat er ons te wachten?

Hoeveel zal de inflatie dit jaar bijvoorbeeld bedragen? “Ik schat tussen 12 en 15%. Maar slechts weinig bedrijven lijken daarop voorbereid. Als onze lonen geïndexeerd worden, zullen de prijzen achterwaarts met 50 tot 60% toenemen. Voor de lage inkomens kan de achterwaartse inflatie tot 30-40% bedragen. Tegelijk zal het monetaire systeem genormaliseerd worden door een renteverhoging. De economie zal dus krimpen net als we meer koopkracht nodig hebben om de inflatieschok op te vangen.”

Precies daarom vreest prof. Colmant sociale onrust. “Als ik naar mijn lokale supermarkt ga, in toch geen arme gemeente, vraag ik het personeel wel eens hoe de klanten er zich gedragen. Elke dag zien de winkelmedewerkers hoe armoede de economie raakt. Klanten kopen er minder, betalen meer met de kredietkaart, …”

Welk economisch scenario zich uiteindelijk zal voltrekken, is evenwel zeer moeilijk te voorspellen. “De hoge inflatie raakt de marges van de bedrijven bijvoorbeeld op een manier die twee-drie jaar geleden ondenkbaar was”, aldus Bruno Colmant. Inflatie zal zo een effect hebben op investeringen, tewerkstelling, … waardoor er uiteindelijk ontslagen zullen vallen, vreest een bedrijf rond de tafel.

Maar tegelijk vertelt een andere deelnemer dat haar bedrijf momenteel “niets ziet dat erop wijst dat we een slecht jaar zullen hebben. Dus vraag ik me af: zijn we blind? Want ook onze klanten, allemaal redelijk groot op de Belgische markt, bevestigen dat ze zullen investeren. Het klimaat blijft positief.” Zijn we dan niet in staat van ontkenning, vraagt prof. Colmant zich af.

Dat er zich meerdere scenario’s kunnen ontplooien, heeft ook te maken met de politici. “De meesten onder hen zijn niet gewoon aan hoge inflatie”, merkt de professor op. “Bovendien zijn ze niet in staat om elkaar te begrijpen, doordat ze een andere cultuur hebben, tot een andere politieke partij behoren, … Terwijl we in tijden van crisis net visie en eenheid nodig hebben. Vandaag worden we door zoveel problemen omringd. Als je dan niet weet welk issue je eerst moet oplossen, wordt de oefening zo veel moeilijker.”

Dus wat kan je als bedrijf doen?

Op korte termijn: “Gebruik de zomermaanden om jezelf voor te bereiden op de crisis die komt in september. Want dan zal de realiteit van de prijsstijgingen zich ten volle tonen”, waarschuwt prof. Colmant. Dat terwijl de meeste bedrijven de stijgende inflatie niet kunnen doorrekenen aan hun klanten. Misschien wel in de retail, zoals een gast uit de FMCG-sector aangeeft: “Wij pushen de prijzen naar de retailers, terwijl zij hun prijzen laag willen houden, zodat de verkoop niet daalt. Maar als producent kunnen wij niet meer toegeven.” Dus uiteindelijk zullen de prijzen in de winkel stijgen.

Tegelijkertijd moeten bedrijven rekening houden met meerdere toekomstige scenario’s, aldus Bruno Colmant. “We leven in een wereld waarin alle variabelen en de interacties ertussen veranderen. Dus moet je als bedrijf een matrix opmaken met verschillende simulaties voor verschillende scenario’s.”

Ook dat doet de FMCG-producent vandaag al: “We hebben een centrum in India dat wereldwijd de inflatie analyseert, met behulp van een AI-model. Op basis van die analyses over de toekomst stellen we plannen op om onze retailprijzen te verhogen, de kosten te verlagen, …” Het moeilijke met simulaties is echter, merkt een andere deelnemer op, dat je als bedrijf nooit zeker weet waar je in de markt staat. “Het is zoals de statisticus die een ondiepe rivier overstak, maar toch verdronk, omdat het water gemiddeld slechts 1,5 m diep was.”

“Tegelijk zul je als bedrijf agile moeten zijn”, besluit prof. Colmant. “Hou niet vast aan de zekerheden van het verleden, maar probeer het ondenkbare te denken en calculeer alle mogelijke veranderingen op de een of andere manier in. Ook met inbegrip van bijkomende overheidsregulering. Niet elk bedrijf zal geraakt worden, zolang u zich voorbereidt om anders te denken.”

Deze rondetafel werd mee mogelijk gemaakt dankzij SAP en SAP Concur.