Verslag CFO Day 2023: innovatie kan enkel voortvloeien uit een rijkdom aan invalshoeken

A true and fair view – revisited. Het thema van de CFO Day 2023 gaat over de steeds meer diverse verantwoordelijkheden die bij de rol horen. Sprekers en deelnemers kijken verder dan data en cijfers. Dit is een dag over ethische vraagstukken, green reporting en zelfontwikkeling als drijvende kracht voor innovatie. 

Het thema van de dag zet de toon vanaf de eerste gesprekken. Bij de koffie en ontbijtkoeken in het Kasteel van Brasschaat praten genodigden bij over hot topics zoals de embargo’s naar Rusland, samenwerken met China en openbare aanbestedingen. Het gaat vrijwel meteen over de begrippen waarachtigheid en rechtvaardigheid. Er zijn zoveel grijze zones, zegt iemand net op het moment dat community manager Daphné Debaenst de gasten verwelkomt en de eerste spreker aankondigt.

Eelco Fiole is adjunct-professor finance ethics en managing partner in verschillende bedrijven. Hij duikt meteen diep in de materie. Net zoals elk van de sprekers vandaag heeft hij een lijvig verhaal te vertellen. Het tempo ligt lekker hoog, en dat zal de hele dag zo blijven. “De rijkdom aan perspectieven die je op dit event meekrijgt is ongeëvenaard”, zal een van de deelnemers later zeggen.

Een ethische blik

Eelco beschrijft de UN-doelstellingen als wicked problems, waar we enkel tijdelijke, onderhandelde en matige oplossingen op kunnen bieden. Desondanks is dat waar bedrijven naar moeten streven: het oplossen van ten minste een deel van de grote problemen van deze tijd. Niet enkel omdat het de enige morele optie is, vooral ook omdat het niet streven naar ethische beslissingen leidt tot reputatieschade en dat leidt dan weer tot financiële verliezen. Hoe maak je ethische beslissingen als CFO? Wie zijn je echte stakeholders? En hoeveel ruimer is het begrip fiduciary duty vandaag dan in het verleden? Eelco biedt drie denkmodellen aan aan de hand waarvan CFO’s betere keuzes kunnen maken.

Een psychologische blik

Om de juiste ethische keuzes te kunnen maken, om klaar en helder te kijken naar de wereld, moet je stevig in je schoenen staan, zegt Lotte Van Lith, docent, spreker en auteur zelfontwikkeling. En dat kan enkel als je jezelf beter leert kennen, als je weet wat jouw waarden en drijfveren zijn. Na de talk van Eelco vraagt Lotte het publiek om even de ogen te sluiten en te voelen wat ons tot mens maakt. “Wat heb jij nodig om jezelf te kunnen zijn?”, vraagt ze ons. Voldoening, zegt iemand. Perspectief, vult een ander aan.

“Het is een moeilijke vraag”, beaamt Lotte. Een vraag die enkel op te lossen valt door eerlijk naar jezelf te durven kijken op momenten dat je het moeilijk hebt. “Innerlijke conflicten zijn ontwrichtende psychologische groeipijnen”, legt Lotte uit. “Het is lastig om erdoor te gaan, maar het resultaat kan zijn dat je je eigen complexiteit leert begrijpen en als kracht te zien.” Lotte sluit af met de raad om complexiteit te omarmen, zowel bij jezelf als bij medewerkers en stakeholders, zodat we positieve impact kunnen hebben op de toekomst.

Lunch is er om te verbinden met nieuwe en oude bekenden. De setting en het intieme aantal mensen leent zich perfect tot introducties en gemakkelijke gesprekken. En dit zouden geen CFO’s zijn als het niet zou gaan over het uitrollen van ERP-systemen, discussies over gestandaardiseerde facturen, en due dilligence-processen. En over leiderschap, dat ook. Hoe anders mannen en vrouwen nog steeds gepercipieerd worden bijvoorbeeld. En hoe traag verandering nog steeds lijkt te gaan.

Een economische blik

De derde keynote in de grote zaal, die van professor economie Jan Eeckhout over de profit paradox, is dan ook een kolfje naar de hand van het publiek. Zij die niet naar een van de (even interessante) rondetafels zijn gegaan, krijgen aan de hand van tientallen grafieken te zien hoe sinds de jaren tachtig vooral een klein percentage bedrijven een buitenproportioneel groot deel van de winsten binnenrijft.

Jan introduceert het begip monopsony – een bedrijf neemt een dominante positie in tegenover de werknemer – zoals dat voor het eerst benoemd werd door Joan Robinson in de jaren 1930. In ons huidig systeem vormen maximaal 400 bedrijven wereldwijd een de facto monopolie, wat ertoe leidt dat het arbeidsaandeel en bedrijfsdynamisme daalt en de inkomensgelijkheid stijgt. Alles bij elkaar heeft het onze welvaart al 8% gekost. Het goede nieuws: het hoeft niet zo te blijven. “Laat ons meer concurrentie mogelijk maken”, concludeert Jan. “Laat ons belastingen heffen en regelgeving opstellen. Er zijn mogelijkheden. We moeten het gewoon doen.”

Een innovatieve blik

Tweede spreker van de namiddag haakt in op die andere gesprekken tijdens de lunch, maar dan weer heel anders dan het publiek heeft voorzien. Eve Vlemincx is strategisch adviseur en executive educator rond diversiteit en inclusie. Hoe komt een homogeen team tot innovatie, vraagt Eve. Het antwoord is: niet. “Uit onderzoek blijkt dat we minstens 30% diversiteit nodig hebben om impact te maken op de groepsdynamiek”, zegt Eve. Willen we nieuwe perspectieven, willen we innoveren, dan hebben we ook diverse stemmen nodig.

“Diversiteit is meer dan gender, etniciteit en quota”, legt Eve uit. “Het gaat dieper. Diversiteit is opleiding, perspectieven, achtergrond.” We komen enkel tot meer diversiteit en innovatie als we inclusiever worden, benadrukt Eve. Als we mensen de psychologische veiligheid kunnen bieden om hun stem te laten horen, om in verbinding te gaan met anderen. “Speak up”, staat op de laatste slide. “If we can change the dialogue, we can change the world.”

Een transitionele blik

Net als de voorgaande sprekers is Mieke Pieters, oprichter van The Circular Hub, één brok dynamisme en drive. Ze weet een taai onderwerp als de Europese Green Deal op zo’n manier te brengen dat het bij het het diner achteraf nog lang over de kansen en mogelijkheden van de nieuwe wetgeving gaat. Mieke lijst de drie belangrijkste transities van de Green deal op – digitaal, klimaat en circulair -, en wat de financiële impact daarvan kan zijn.
Het gaat uiteraard ook over ESG en de meer uitgebreide rapportering die binnenkort elk Europees bedrijf zal moeten voorzien. Mieke gaat er niet gedetailleerd op in, maar houdt het high-level: de wetgeving is enorm ambitieus en zal een enorme impact hebben. We voelen het nu nog niet, maar het is aan iedereen om na te denken hoe onze bedrijven voor te bereiden op een nieuwe realiteit. Laatste tip voor het publiek: plan regelmatig meetings in met de CSR-manager.

Een kritische blik

Hoe moeilijk het soms is om een true and fair view te krijgen, illustreert Maarten Schenk, oprichter van leadstories.com. Lead Stories controleert trending online topics en oordeelt of ze juist zijn of niet. De verhalen worden gepubliceerd op de website, en Lead Stories heeft ook een officieel partnership met Facebook als fact checker.
Belangrijker dan welke verhalen al dan niet kloppen, is volgens Maarten het ontwikkelen van de juiste skills om echtheid te onderscheiden van onwaarheden. Hij biedt een blik achter de schermen van de social media algoritmes, en legt uit waarom mensen vatbaar zijn voor samenzweringstheorieën.
Maarten geeft ten slotte mee om extra alert te zijn voor berichten waar je het mee eens bent. “We zitten allemaal in een bubbel. Probeer niet in te gaan op je eerste emotionele reactie op een bericht, en check altijd of je meerdere bronnen kan vinden.”

Een creatieve blik

Techkunstenaar Dries Depoorter maakt de cirkel rond met een overzicht van zijn projecten. Die zijn zowel grappig – de zaal amuseert zich – én stellen ethische vragen over onze gedigitaliseerde maatschappij. Hij laat het publiek met een andere blik kijken naar onder meer Instagramfoto’s, Tinderprofielen en de tijdsbesteding van Vlaamse parlementsleden. Dries schenkt een een kat 3.000 Instagramlikes met één klik, en het publiek moet even ongemakkelijk lachen met de klok die je vertelt hoeveel procent van je leven al voorbij is.

“Dit is een overvloed aan ideeën”, besluit een van de deelnemers. “Gingen we nu van Emmanuel Kant naar zelfontwikkeling, Europese wetgeving, de definitie van inclusie, monopsonies, fake news en Instagramkatten?” Ja dus, dat en veel meer. Want innovatie kan enkel voortvloeien uit een rijkdom aan invalshoeken (diversiteit, remember) en de psychologische veiligheid om te verbinden met anderen. En dat was precies wat ook deze CFO Day zo kostbaar maakte voor alle aanwezigen. Tot de volgende!

Bekijk de foto’s hier.

Dank aan onze sponsors Eight Advisory en Exact, en aan onze partners BlackLine, La-on, SpendLab en TriFinance.