Grote kans dat het M-woord in de titel van dit stuk u afschrikt om verder te lezen. U bent niet alleen. Net daarom interviewde CFO Karin Laverge een aantal Belgische topondernemers over de link tussen meditatie en leiderschap. Onder meer Mimi Lamote (CEO Mayerline), Toon Bossuyt (CEO Boss Paints) en Ilham Kadri (CEO Solvay) vertellen in het boek ‘Word CEO van je brein’ over de rol en het effect van meditatie in hun leven en werken.
Karin Laverge stelde een lijst op met Belgische topondernemers, en contacteerde hen vorig jaar één voor één met de eenvoudige vraag: “Mediteert u?” De antwoorden waren – op twee uitzonderingen na – positief. Karin bundelde de interviews met onder andere ook Heidi Rakels (oprichter Guardsquare), Michel Delfosse (CEO/owner Bel&Bo) & John Metselaar (professor Leading Innovation aan Solvay Brussels School) in het boek ‘Word CEO van je brein’, waarin ze de link tussen meditatie en leiderschap onderzoekt.
Karin heeft ruim 25 jaar ervaring in financiële functies, onder meer als CFO in diverse bedrijven zoals Groep Zorg (Kortrijk). “Het viel me door de jaren heen steeds meer op hoe sommige mensen in leidinggevende functies erin slaagden om het hoofd koel te houden op moeilijke momenten, bij conflicten of andere uitdagingen”, vertelt ze. “Allemaal mensen met een gezin, heel wat verantwoordelijkheden, en vaak ook nog een uitgebreid sociaal leven. Hoe slagen zij erin om onder grote druk rustig te blijven en een empathische leider te zijn, terwijl anderen op een ego-gedreven en autoritaire manier reageren?”
Karin, moeder van drie dochters, kreeg een glimp van het antwoord te zien tijdens een stilteweekend voor ondernemers. “Ik was na dag één terug thuis”, zegt ze. “Een heel weekend stilte, dat kon ik niet aan. Intussen weet ik: je moet je brein oefenen om stilte toe te laten. Ook een marathon loop je niet uit zonder je lichaam daarop te trainen. Toch was het stilteweekend een eyeopener: ik merkte hoe de andere deelnemers – allemaal mensen met meer ervaring met meditatie – vanuit een intrinsieke rust handelden. Het was voor mij het begin van de zoektocht.”
Een zoektocht naar?
Karin Laverge: “In de eerste plaats naar het hoe en waarom van meditatie. In essentie is het een heel eenvoudige techniek: je maakt ruimte in je hoofd door je denken te observeren. Tegelijk is het moeilijk. Ga even bij jezelf na hoe lang het geleden is dat je een keer tien minuten nergens aan gedacht hebt. Dat je dus niet aan het dromen was, of aan het plannen, of aan het analyseren. Meestal gaat het maar door in ons brein, de hele dag lang. Logisch dat we dan ook niet veel nodig hebben om overprikkeld te raken. Het kan een collega zijn die een opmerking maakt tijdens een vergadering, een kind dat zeurt in de supermarkt, … We reageren anders dan we zouden willen: geïrriteerd, kortaf, gestresseerd en we nemen veel persoonlijk op… Dat hoeft niet zo te zijn. En dat wilde ik laten zien binnen een context waar ik zelf ervaring mee heb: leidinggeven binnen bedrijven.”
U hebt een lijstje ondernemers gecontacteerd waarvan u niet zeker wist of ze mediteerden?
Karin Laverge: “Dat klopt. En ik zat er maar een paar keer naast.”
Wat waren de selectiecriteria voor uw lijstje?
Karin Laverge: “Het ging telkens om mensen die ik binnen een professionele context had ontmoet, of waar ik een aantal interviews van gelezen had, en die onder grote druk toch vanuit een intrinsieke rust konden handelen.”
U heeft bedrijfsleiders geïnterviewd binnen de context van leiderschap en meditatie. Welke lessen heeft u eruit meegenomen?
Karin Laverge: “Allemaal zijn ze via heel verschillende paden bij meditatie uitgekomen. Wouter Torfs had erover geleerd via zijn ouders, anderen hadden op een bepaald moment een oplossing gezocht voor stress, druk, of moeilijke beslissingen. Wat ze gemeen hadden, was dat ze allemaal hun eigen methodes van mediteren hadden. Dat vond ik heel mooi, om te laten zien hoe groot de diversiteit is. Het effect ervan is dan weer bij iedereen hetzelfde: meer mentale ruimte, meer veerkracht, meer vernieuwende ideeën, meer focus, meer evenwicht tussen alle verschillende aspecten van hun leven en een betere connectie met anderen.”
Het effect ervan is dan weer bij iedereen hetzelfde: meer mentale ruimte, meer veerkracht, meer focus en een betere connectie met anderen.
U besteedt een groot deel van het boek aan het beschrijven van de voordelen van meditatie voor ondernemen en leiderschap. Meditatie lijkt bijna een tool, een middel tot?
Karin Laverge: “Dat heb ik bewust zo gedaan. Het woord meditatie schrikt nu eenmaal veel mensen af. Het is dus belangrijk om te laten zien hoe krachtig het effect ervan kan zijn. Om de drempel zo laag mogelijk te maken, heb ik het boek ook opgebouwd als een ontdekkingstocht, de weg die ik zelf heb afgelegd en het pad die deze topondernemers hebben gevolgd.”
Wat kunnen we uit alle verhalen leren?
Karin Laverge: “De voornaamste les is dat meditatie op heel veel verschillende domeinen van ondernemerschap een impact heeft: het laat je toe om betere strategische beslissingen te nemen, om een evenwicht tussen werk en privé te vinden, om je eigen gevoel te durven volgen, om jouw mensen te motiveren, om spanningen binnen jezelf of met anderen weg te werken. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Om terug te komen op je vorige vraag: meditatie is wel degelijk een middel, maar het is zo veelomvattend en krachtig dat het woord ‘middel’ eigenlijk tekortschiet.”
Het is een eeuwenoude techniek, die zoveel voordelen heeft. Waarom blijft het op weerstand botsen?
Karin Laverge: “Wouter Torfs waarschuwde me al: You can’t win them all. Het is moeilijk om mensen aan te zetten om te beginnen mediteren. En toch: Ilham Kadri, bijvoorbeeld, geeft de mogelijkheid aan haar managementteam om deel te nemen aan een cursus (‘Three principles in business: the invisible power’) en moedigt hen aan om met die principes aan de slag te gaan. En als ik even terugga naar sportanalogieën: oefening baart kunst. Ook voor meditatie moet je je brein trainen, en begin je pas na een tijdje het verschil te merken. Dus misschien zouden we het toch verplicht moeten invoeren (lacht). En er zijn ook wel al heel wat mensen die meditatie toepassen, zonder dat hoog van de toren te blazen.”
Ilham Kadri, bijvoorbeeld, geeft de mogelijkheid aan haar managementteam om deel te nemen aan een meditatiecursus en moedigt hen aan om met die principes aan de slag te gaan.
Wat is de mooiste omschrijving van de link tussen meditatie en leiderschap?
Karin Laverge: “John Metselaar verwoordde het heel mooi: meditatie helpt je om te connecteren met jezelf, zodat je beter met anderen kan connecteren. En connecteren met jezelf, dat betekent elke dag een beetje tijd voorzien om je gedachten beter te leren kennen. Om te zien wat je denkt, zonder je erdoor te laten meeslepen. In de ruimte die je daarmee creëert, is er plaats voor nieuwe ideeën, focus en langetermijndenken. Dat maakt je niet alleen tot een betere leider, je wordt ook een betere vriend, partner en ouder. Voor alle duidelijkheid: geen perfecte leider, vriend, partner, of ouder. Maar wel echt beter. En eenmaal je dat begint te ervaren, zo merkten ook alle ondernemers, is er geen weg meer terug (lacht).”
Karin komt meer vertellen over haar boek ‘Word CEO van je brein’ (uitgegeven bij Gompel & Svacina) op het Executive Forum van 17 november. Interesse? Registreren kan nog!
Tijdens ons gesprek met Wouter Van Linden, Head of HR bij Waterland Private Equity, hoorden we een aantal atypische uitspraken in vergelijking met wat andere CHRO’s ons vertellen in België.
We ontmoeten ‘jong geweld’ in finance bij Willemen Groep: Django Liénart, CFO, en Niels Verheyen, financieel directeur Bouw en Projectontwikkeling. Het dynamische duo vertelt vol passie over hun finance-carrière bij een van de grotere familiale bouwgroepen in België.