De bijna morele plicht van de CFO om de regie in handen te nemen

De enige constante is onzekerheid. Zo lijkt het wel voor wie de actualiteit in het bedrijfsleven en de maatschappij volgt. Hoe ga je daar als CFO mee om? En hoe behoud je de regie? Een dubbelinterview met Jean-Philippe Thirion en Alexander Van Caeneghem over neogeneralisten, ‘robustness’ en ‘agency’.

“De afgelopen twintig jaar lijkt het alsof de ene crisis nog niet voorbij is of de volgende komt er al aan. Ik denk bijvoorbeeld aan de bankencrisis in 2008, de schuldencrisis in 2013 of de coronacrisis in 2020. Daarna volgde de inval van Rusland in Oekraïne en sinds begin dit jaar lijkt het alsof alles onzeker is, te beginnen met wat begint te lijken op een handelsoorlog. Voor een CFO is die situatie natuurlijk niet gemakkelijk. Van deze persoon wordt verwacht de processen, systemen en interne werking te ontwikkelen om zo controle te hebben over de situatie, maar de grote onzekerheid helpt daar zeker niet bij.”

Aan het woord is Jean-Philippe Thirion, die sinds begin 2025 samen met Alexander Van Caeneghem TriFinance & TriHD België leidt. Volgens die laatste zijn de huidige crisissen symptomen van een onderliggende crisis op governance-vlak. “Er zijn drie grote transformaties die een grote impact hebben op de CFO”, klinkt het. “Duurzaamheid en AI zijn zelfs existentiële crises. De governance-transformatie is de derde. Die bemoeilijkt het verwerken van de eerste twee.”

Talentschaarste als grootste risico

Op duurzaamheid en AI als grote transformaties moeten we niet dieper ingaan. Ze zijn door CFO’s gekend als twee van de belangrijkste risico’s waarmee hun onderneming wordt geconfronteerd. Dat blijkt althans uit de resultaten van de editie 2025 van de C-Suite Survey die TriFinance jaarlijks organiseert. De meest recente bevraging gebeurde in april 2025 en toont aan dat elementen als cyberveiligheid, digitale disruptie, veranderende regulering en geopolitieke instabiliteit hoog op de agenda van het C-level staan.

Opvallend: op één staat een risico dat niet rechtstreeks gelinkt is aan de grote transformaties, namelijk talentschaarste. “Het geeft aan dat de bestaande uitdagingen niet weg gaan”, zegt Jean-Philippe. “We weten al jaren dat er door de evoluerende bevolkingscurve een tekort aan medewerkers zou komen. Dat is sinds een paar jaar de realiteit. Het geeft voor TriFinance aan dat de nood aan ondersteuning en expertise hoog blijft.”

Gezocht: neogeneralist

Jean-Philippe voegt toe dat in deze risicobarometer dezelfde zaken van jaar tot jaar terugkomen en lichtjes evolueren, maar dat talentschaarste voor het eerst op één staat, zo afgetekend dan nog. Het wordt door 66% van de bevraagde C-levels als een risico beschouwd, terwijl cyber- en dataveiligheid en de veranderende regulering beide door 60% worden aangestipt. Alle andere risico’s worden door minder dan de helft van de respondenten genoemd.

Alexander Van Caeneghem, Managing Director TriFinance België.

Bovendien zorgt de link met technologie er ook voor dat de competenties van een finance-medewerker evolueren. Goed kunnen omgaan met cijfers blijft cruciaal, maar daarnaast moet hij of zij dichter bij de business staan, kunnen meepraten en technologie onder de knie hebben. Alexander: “Het gaat om een subtiele verschuiving van ‘T-shaped profielen’, die één specialisme combineren met een brede kennis van verschillende andere domeinen, naar ‘neogeneralisten’, die zowel specialist als generalist zijn, het grotere plaatje overschouwen en bruggen bouwen tussen verschillende kennisdomeinen en afdelingen.”

‘Robustness’ als antwoord

Of het nu gaat om de drie grote transformaties of de steeds toenemende druk van de talentschaarste, veel bedrijfsverantwoordelijken voelen dat er heel wat factoren samenkomen, dat er iets groters aan de hand is. “Wij noemen het chaotische herstructureringen”, geeft Alexander mee. “We zijn op weg naar nieuwe vormen van samenwerking en besluitvorming, in de maatschappij, in de politiek en binnen organisaties. Dat verloopt onvermijdelijk rommelig en moeizaam. De Italiaanse neo-marxistische filosoof en politicus Antonio Gramsci heeft daar bijna honderd jaar geleden interessante dingen over geschreven: ‘De oude wereld sterft en de nieuwe wereld worstelt om geboren te worden. Nu is het de tijd van de monsters.’”

Voor menig CFO is dit waarschijnlijk leerrijk om te lezen, maar tegelijkertijd roept het ook heel wat vragen op. Als we echt in een lange en chaotische tussenfase zitten, welk houvast is er dan nog? Hoe kan je als CFO voor een gedegen organisatie en voor impact op het bedrijf zorgen? “Robustness is het antwoord”, luidt het bij Jean-Philippe. “Voor ons is dat een combinatie tussen stevigheid en flexibiliteit. Je moet voluit voor je visie gaan, maar daarbij wel de wendbaarheid behouden om op verschillende manieren die visie te realiseren.”

Neem de regie in handen

“Er is veel dat we moeten nemen voor wat het is. Maar er is tegelijk wel degelijk heel wat dat we zelf kunnen realiseren”, gaat Alexander verder. “De kolossale schaal waarop dingen veranderen of zouden kunnen veranderen, kan verlammend werken. Maar we mogen niet vergeten dat we handelingsvrijheid en zelfbeschikking hebben.”
Hij noemt dat ‘agency’, een bijna morele plicht om de regie in handen te nemen. “Er is een mooie metafoor van de organisatie als lichaam”, zegt hij. “De botten zijn de structuur. Daar heb je weinig impact op. Als ze breken, moeten ze helen, en daar heb je meestal hulp bij nodig. De spieren zijn samenwerking en empowerment. Spieren kan je zelf trainen, zodat je de zaken waarop je weinig impact lijkt te hebben, toch kan verstevigen of in beweging kan brengen. Hoe meer je oefent, hoe beter je wordt.”

De CFO heeft op dit vlak dus een dubbele rol: deze persoon moet proberen de regie van de afdeling zelf in handen te nemen en de teams te laten samenwerken. En daarnaast moet de CFO ook anderen empoweren: verantwoordelijkheid doorgeven, erkenning geven, helpen om te groeien.

Bekroning tot Best Workplace

The proof of the pudding is in the eating. Voor TriFinance is de agency-filosofie niet nieuw. Elke medewerker heeft er de regie van zijn of haar carrière in handen. Als Me inc.®’er krijgen medewerkers de kans om te werken op de projecten die het best bij hun noden en ambities aansluiten.

“De laatste jaren, die gekenmerkt werden door stevige groei, zijn we als bedrijf op zoek gegaan naar manieren waarop we nog beter kunnen worden in het faciliteren van de groei van onze collega’s”, klinkt het bij Alexander. “We zijn dit nu volop aan het implementeren. Onze recente bekroning tot Best Workplace in de categorie XL is daar al een erkenning voor.”

Voor TriFinance stopt het echter niet bij de eigen collega’s. Het wil de filosofie doortrekken, binnen de finance-wereld, maar ook daarbuiten. “We hebben een maatschappelijke rol”, besluit Alexander. “Ons verhaal gaat uiteindelijk over de organisatie van werk. Zo willen wij een bijdrage leveren aan de oplossing voor de grotere governance-vraagstukken van de komende jaren. Dat is een fantastische uitdaging.”

TriFinance is partner van de CFO Day 2025.