‘Bedrijven zonder verbeelding zullen het niet redden.’

Verbeelding is de sleutel tot duurzame groei, zowel voor individuen als voor ondernemingen. Het is meer dan creativiteit, stelt Elke Geraerts, doctor in de psychologie, keynote speaker en CEO van Better Minds at Work. Verbeelding is in vraag stellen, omdenken en herdenken. Welk soort leiderschap stimuleert een cultuur van verbeelding?

De telefoontjes stroomden het laatste jaar binnen bij Better Minds at Work, het bedrijf dat Elke Geraerts in 2014 oprichtte. Hoe verbinden met collega’s die thuis aan het werk zijn? Hoe de mentale weerbaarheid van werknemers te verhogen vanop afstand? Better Minds at Work, dat  organisaties helpt om blijvend te investeren in de ontwikkeling van hun mensen, hoefde er niet lang over na te denken. De antwoorden schreef Elke, doctor in de psychologie en autoriteit op vlak van mentale veerkracht, jaren geleden neer in haar bestsellers. ‘Mentaal Kapitaal’, ‘Het Nieuwe Mentaal’ en ‘Authentieke Intelligentie’ lezen als een voorafspiegeling van de werkomgeving waarin velen van ons zich vandaag bewegen. De illusie van een werk/privébalans overboord gooien: check. Werknemers hun eigen ritme laten zoeken, los van vaste werkuren: check. Inzetten op psychologische veiligheid als basis voor verbondenheid: check.

Deze periode biedt dan ook enorm veel kansen voor zowel bedrijven als individuen, stelt Elke. We kunnen onszelf heruitvinden om hier sterker uit te komen. Dat is ook precies Elke’s definitie van mentale veerkracht: goed om weten te gaan met een crisis, en eruit komen als een betere versie van jezelf.

Hoe veerkrachtig zijn we als maatschappij?

Elke Geraerts: “We zijn het op dit moment misschien moe, en toch denkt niemand eraan om gewoon terug te gaan naar de rat race die het hiervoor was. Het wordt nooit meer zoals vroeger. Want we hebben ook inzichten gekregen, als individu, als gezin, als team, als onderneming. Die transformeren ons, ze luiden groei in.”

Welke inzichten nemen we mee?

Elke Geraerts: “Dat verbinding geen kwestie is van fysiek in dezelfde ruimte zijn. Verbinding creëer je door jezelf kwetsbaar op te stellen, door het professionele beschermlaagje af te krabben en ruimte te laten voor eerlijke communicatie. Jezelf kwetsbaar opstellen, je eigen authenticiteit zichtbaar maken, levert een heel ander soort energie en kracht op. Als je dat kan integreren in je onderneming geef je werknemers de boodschap: we zien jou als mens, met je kwaliteiten en tekortkomingen, en we vertrouwen op jouw talent en drive. Vertrouwen is een essentiële factor voor groei. Het geeft de psychologische veiligheid om te durven proberen, om te falen, en om het daarna anders aan te pakken.”

Verbeelden is innoveren

U koppelt kwetsbaarheid rechtstreeks aan innovatie?

Elke Geraerts: “Kwetsbaarheid is gelinkt aan weerbaarheid, en weerbaarheid geeft je de kracht om soepel om te gaan met wat op je pad komt. Het laat je toe om te gaan omdenken en herdenken. Het is gelinkt aan verbeelding. En dus aan innovatie. Je zag het vorig jaar ook gebeuren. Bij de eerste lockdown was er nog de illusie dat het gauw voorbij zou zijn, dat we daarna verder konden zoals daarvoor. Sinds de tweede lockdown zie je een verschil: de bedrijven die het goed doen, hebben bedrijfsleiders aan het roer staan die vooruit durven kijken. Deze mensen geven enorm veel energie, en daar stuwen ze zowel hun mensen als hun bedrijven mee vooruit. Het liet me inzien hoe belangrijk verbeelding is voor de mens, dat het misschien wel de belangrijkste menselijke eigenschap is voor de toekomst.

Verbeelding is een term die veel mensen wat ongemakkelijk maakt. Hoe komt dat?

Elke Geraerts: “Omdat we er tot nog toe niet genoeg aandacht aan hebben besteed. Het klinkt ongemakkelijk omdat je jezelf er kwetsbaar voor moet opstellen. Je moet bewust wegstappen uit de patronen die je hebt opgebouwd, en nieuwe paden durven bewandelen. Dat geldt zowel voor bedrijfsleiders als voor werknemers: iedereen moet zichzelf in vraag durven stellen. Tegelijk is het de enige manier om relevant te blijven, om jezelf en je organisatie te blijven ontwikkelen. Waar gaan we als bedrijf naartoe? Hoe kan ik mijn job zo inrichten dat die interessant blijft? Hoe ziet mijn leven eruit over tien jaar?”

De grote glazen lift

Grote vragen in onzekere tijden?

Elke Geraerts: “Je kan de antwoorden alleen vinden door er bewust tijd voor te maken. Aandacht geven aan de grotere vragen betekent dat je uitstijgt boven de waan van de dag, en dat je the bigger picture kan zien. Ik vergelijk het met de grote glazen lift in Willie Wonka & The Chocolate Factory, waarmee Charlie door het dak van de fabriek vliegt. Eenmaal je het doel hebt gesteld van bovenaf, ga je de kleine stappen specifiëren die je helpen om dat doel te bereiken. Als je enkel het doel stelt, kan dat demotiverend werken. Door de stappen uit te schrijven, kun je al snel kleine successen vieren. Dat geeft energie om verder te werken naar de volgende stap.

Hoe kan je verbeelding stimuleren binnen een organisatie?

Elke Geraerts: “In de eerste plaats door een cultuur van vertrouwen te creëren, zodat iedereen vanuit zijn eigen kracht kan werken en diepe verbindingen kan aangaan. Het gaat over het stimuleren van falen en rechtkrabbelen, over je eigen werk organiseren, over het integreren van werk en privé, over eerlijkheid en authenticiteit. Het zijn allemaal elementen die ik in mijn boeken en keynotes bespreek.”

Wat als je daar allemaal geen zin in hebt, en je liefst gewoon een 9-to-5 behoudt?

Elke Geraerts: “Dan heb je minder kans om relevant te blijven. Iedereen heeft het in zich om te veranderen. Het idee ‘dit is nu eenmaal hoe ik ben’, levert je op lange termijn weinig op want verandering is de norm. Dit zal bijvoorbeeld ook niet onze laatste en enige crisis zijn. Elke mens is gebaat bij flexibiliteit en wendbaarheid. Het absolute voordeel van regelmatig in de grote glazen lift te stappen, en je doelen te bepalen, is dat je meer gemotiveerd zal zijn om verder te gaan, om te herdenken, om elke dag uit bed te stappen.”

Verbeeldend leiderschap

Wat voor soort leiderschap hebben we daarbij nodig?

Elke Geraerts: “Het is een tijd voor visionaire leiders, mensen die vooruit durven denken. We gaan de komende jaren naar een meer hybride vorm van werken, waarbij mensen een aantal dagen per week op kantoor zijn, en dan weer een aantal dagen thuis of op een alternatieve werkplek. Hoe slaag je erin om jouw team in dergelijke omstandigheden te motiveren, hoe kan je hen engageren? Daarbij wordt het belangrijk om jezelf ook als leider kwetsbaar te durven tonen, om een meer open en diepe manier van communicatie te stimuleren. En durven loslaten hoort daar ook bij: reken mensen niet af op gepresteerde uren, maar op de impact die ze creëren.”

Wat voor leiderstype  bent u zelf?

Elke Geraerts: “Ik haal veel energie uit het zien groeien van mensen. Ik vertrek altijd vanuit heel veel vertrouwen, en ik probeer mensen uit hun comfort zone te halen. Als dat lukt, zijn ze daar vaak ook blij om. Je ziet hen matuurder worden en groeien, dat is heel mooi. Verder probeer ik genoeg in de glazen lift te gaan zitten. Ik merk dat dat vaak gebeurt als ik op vakantie ga, of op momenten dat ik niet met mijn werk bezig ben. Ook in die zin was het laatste jaar een cadeau. En daar bouw ik dan weer op verder.”

Elke Geraerts was een van de keynote speakers tijdens de C-WEEK, onze digitale voorjaarsconferentie. Tijdens de Inspiration Boost op dinsdag 27 april kwam ze vol enthousiasme vertellen over authentieke intelligentie, verbeelding en mentale lenigheid.