ESG-rapportering: begin in de herfst van 2022 met het assessment van de materialiteit

Waarom moet u nú werk maken van ESG-rapportering? En hoe pakt u dit het best aan …? Een tiental CFO’s schoven aan deze Round Table op CFO Day 2022 aan, samen met experte Jane Thostrup Jagd, om de nodige best practices te delen. Jane is Lead Researcher bij het Center for ESG Research en heeft expertise in kwantitatieve en kwalitatieve analyse en in het meetbaar maken van kwalitatieve data. Dit is wat u van het gesprek kunt meenemen.

Hoe groot is de urgency bij bedrijven, en hoe klaar zijn ze ervoor?

Ondernemingen ervaren vaak een hoge urgentie om over ESG-prestaties te moeten rapporteren, blijkt meteen. Maar hoe klaar de bedrijven daarvoor zijn, dat durft wel eens te verschillen. In ieder geval: the time is now. Klanten, banken en investeerders vragen ernaar én er zit veel regelgeving rond duurzaamheidsrapportering aan te komen. Meer zelfs: er breekt binnenkort een revolutie uit.

Ja, 2022 is een revolutionair jaar voor ESG-rapportering. Maar waarom?

Omdat er wereldwijd verschillende initiatieven in de pijplijn zitten omtrent wetgeving en standaardisering van ESG-rapportering, waarvan de consultatieperiode in de zomer van 2022 afloopt.

• IFRS Sustainability Disclosure Standards, waarnaar verwezen wordt via de nummers S1, S2, … Voor S1 en S2 loopt momenteel de consultatieperiode, nog tot 29 juli 2022. Dit zijn standaarden, geen wettelijke verplichtingen, tenzij ze opgenomen worden in jurisdictie. S1 en S2 zouden klaar zijn tegen eind 2022.
• ESRS of European Sustainability Reporting Standards, deel van de Corporate Sustainability Reporting Directive. Momenteel doorlopen 13 van deze standaarden een consultatieronde, die nog loopt tot 8 augustus 2022. Deze Europese wetgeving zou van kracht worden vanaf rapporteringsjaar 2023.
• De Enhancement and Standardization of Climate-Related Disclosures for Investors, van de SEC (Securities and Exchange Commission). Deze Amerikaanse wetgeving is normaal gezien vanaf 2023 gefaseerd van toepassing.

Heel binnenkort treden er dus veel regels inzake ESG-rapportering in werking, ook in Europa. Nu, de wetgeving moet wel nog gestemd worden. Maar aangezien heel wat onderdelen van de Europese Green Deal er snel door raken, zou dit ook wel eens het geval kunnen zijn voor de ESRS.

Moet de finance-afdeling van een bedrijf over ESG rapporteren? 

Duurzaamheidsrapporten bevatten ook veel niet-financiële informatie. De data ervoor moet dus van verschillende afdelingen binnen de onderneming komen. Bovendien mag het ownership van de ESG-rapportering niet alleen bij finance liggen, horen we aan tafel. Want niet alleen de financiële afdeling mag/kan bepalen welke KPI’s in het rapport moeten staan. Laat daarom eerst de board bepalen wat de KPI’s moeten zijn. Zo worden die ook zeker door het leiderschap gedragen.

Het probleem is ook, aldus Jane Thostrup Jagd: financiële afdelingen zijn zeer goed in processen, alles op tijd en precies rapporteren. Maar finance heeft niet noodzakelijk genoeg begrip van wat ESG inhoudt, hoe je rapportering daarover uitwerkt én waarom de cijfers van de KPI’s evolueren, terwijl een duurzaamheidsrapport ook moet verklaren waarom de zaken evolueren zoals ze evolueren. Ook daarom moeten verschillende departementen binnen het bedrijf dus samenwerken.

Welke KPI’s moet je opnemen?

Daarvoor vinden bedrijven al heel wat inspiratie in de standaarden en wetgeving in ontwikkeling, benadrukt Jane. De Europese ESRS bevat bijvoorbeeld al 57 verplicht op te nemen en 4 optionele KPI’s. Waar je dan de nodige data daarvoor vindt? Wel, start bij je facturen. Die vertonen zeker de verbruikte kWh en de kost daarvoor. En voor alle gegevens rond social raadpleeg je je payrolldata. Niet je HR-data, want die slaan mogelijk alleen op je vaste tewerkstellingscontracten.

Laat je verder geen dure systemen voor datavergaring aanpraten, maar hergebruik zo veel mogelijk je bestaande systemen, en breid die uit. Zo kan je ook het makkelijkst je financiële en niet-financiële data vergelijken. Iets wat sommige KPI’s vereisen, als ze bijvoorbeeld polsen naar CO₂-uitstoot in verhouding tot omzet.

Begin in de herfst van 2022 met het assessment van de materialiteit. Enerzijds de financiële materialiteit: welke financiële impact kan bijvoorbeeld klimaatverandering hebben op je bedrijf? Maar evengoed moet je rekening houden met de impactsmaterialiteit: welke impact kan jouw onderneming hebben op de economie, mensen en het milieu? De Europese ESRS zal vereisen dat je over beide rapporteert, begin 2024 al in het financieel rapport.

Zal het belang van ESG-rapportering terug afnemen?

Of is ESG zoals ISO-conform zijn, horen we aan tafel. Jarenlang zetten bedrijven alles op alles om aan de ISO-normen te voldoen, maar vandaag is dit geen issue meer. Wel, nu is het toch anders, want twee van de drie regelgevende initiatieven die eerder al aan bod kwamen, zijn wetgevend. De EU zal bovendien naar een planning vragen: wat zijn je targets en hoe wil je die behalen?

Ook daarom moet het ownership van ESG-rapportering bij de board liggen. Het bestuur moet kunnen uitleggen wat het duurzaamheidsplan op korte, middellange en lange termijn is, welke risico’s het ziet, hoe het die risico’s zal inschatten én welk controlemechanisme opgezet wordt om te garanderen dat ook de niet-financiële cijfers maximaal correct zijn.

Ten slotte: moeten we ook niet werken aan een mindshift?

Is het niet beter om je KPI’s voor duurzaamheid met 80% of 90% zekerheid in te schatten, zodat je als bedrijf meer middelen overhoudt om een mentaliteitsverandering bij je medewerkers te bekomen? Neen, reageert Jane Thostrup Jagd. Zeker, ook daaraan moet je werken. Maar zoals verteld: Europa zal vereisen dat je targets vooropstelt en dat je aangeeft in welke mate je die behaalt. Exact meten is dus de enige optie, om aan de wetgeving te voldoen én om onze planeet te redden.

Deze rondetafel werd mee mogelijk gemaakt dankzij OneStream.