‘De traditionele carrièreladder loslaten en kijken naar een levenslange werkdynamiek’

Voor de rubriek Leader’s Library selecteren we een recent boek dat thuishoort in de boekenkast van elke executive. Deze keer bespreken we met Iedereen aan ’t werk van Jan Denys een boek dat veel meer is dan 40 jaar observaties van de arbeidsmarkt. De auteur maakt de balans op van de arbeidsschaarste en legt uit wat de gevolgen zijn van de aankomende volledige tewerkstelling.

Van crisis naar kansen

Jan Denys neemt de lezer mee van de oliecrisis van 1974, toen Europa afscheid moest nemen van full employment, tot vandaag. “Wat we de afgelopen decennia hebben bereikt, is indrukwekkend. In Vlaanderen zitten we nu al op een werkzaamheidsgraad van 77%, en dat terwijl het 50 jaar geleden ondenkbaar leek om ooit weer richting 80% te gaan”, aldus Jan Denys. Dat cijfer van 80% is niet willekeurig gekozen. Het is gebaseerd op het succes van landen zoals Noorwegen en Nederland, die dit niveau al hebben gehaald en daarmee aantonen dat het haalbaar is.

Jan Denys combineert zijn historische analyse met praktische inzichten. Hij toont aan hoe technologische innovatie, demografische veranderingen en economische veerkracht samen hebben bijgedragen aan de heropleving van de arbeidsmarkt. Maar hij benadrukt ook dat volledige tewerkstelling meer is dan een heilige economische graal. “Het gaat om kansen, om sociale opbouw en om een visie op een arbeidsmarkt waar iedereen een plek heeft”, zegt hij. Het mag duidelijk zijn: in dit boek breekt Jan Denys met het pessimisme dat volgens hem vaak de bovenhand heeft in discussies over werk. “Ik wil een tegengewicht bieden tegen de negativiteit. De arbeidsmarkt heeft de afgelopen jaren bewezen dat ze veerkrachtig en dynamisch is.”

Van arbeidskrachten naar productiviteit

Jan Denys vertelt er echter ook meteen bij dat volledige tewerkstelling niet het einde van de uitdagingen betekent, maar juist het begin van een nieuwe fase. “Als de pool van beschikbare arbeidskrachten uitgeput raakt, wordt productiviteit strategisch belangrijker dan ooit”, stelt hij. In een wereld waar menselijke behoeften oneindig blijven, zullen bedrijven innovatie en arbeidsorganisatie centraal moeten stellen. “We moeten ervoor zorgen dat zowel grote bedrijven als kmo’s toegang hebben tot de tools en inzichten om productiviteit te verhogen. Dat zal de sleutel zijn tot economisch succes in een situatie van volledige tewerkstelling.” Iedereen aan ’t werk neemt die vaststelling mee in een boeiende analyse van zowat alle actuele elementen waar HR-leiders vandaag mee kampen: van bouwstenen voor strategic workforce planning, over de rol van technologie en LinkedIn tot beschouwingen over de ontslagvrije samenleving.

Een positieve boodschap, maar niet blind voor realiteit

De boodschap van hoop die Jan Denys in het boek heeft geslepen, is food for thought voor bedrijven die zich richten op de jongeren die vandaag de arbeidsmarkt instromen. Jan Denys maakt duidelijk dat de nieuwe generatie de arbeidsmarkt betreedt in een tijd vol kansen. “Ze komen in een situatie die in 40 jaar niet meer is voorgekomen. Dit is hét moment om hun talenten maximaal in te zetten.” Tegelijkertijd schuwt hij niet om kritische thema’s zoals onderwijskwaliteit, inclusiviteit en technologische disruptie aan te kaarten. “Onze uitdagingen zijn groot, maar ze zijn oplosbaar. Dat is mijn kernboodschap.”

Met een unieke mix van historisch inzicht, actuele cijfers en praktische aanbevelingen is Iedereen aan ‘t werk een onmisbare gids geworden voor beleidsmakers, CHRO’s en iedereen die de toekomst van onze arbeidsmarkt wil vormgeven. Het is een boek dat niet alleen inspireert, maar ook een oproep doet om verantwoordelijkheid te nemen. “Dit is geen tijd om achterover te leunen. Dit is een tijd om actie te ondernemen”, geeft Jan Denys ons tot besluit nog mee.

Waarom 80% tewerkstelling neigt naar volledige tewerkstelling…

In Iedereen aan ’t werk maakt Jan komaf met het idee dat volledige tewerkstelling gelijkstaat aan 100% tewerkstelling. De volledige tewerkstelling bereiken we bij een werkzaamheidsgraad van minstens 80% onder de bevolking tussen 20 en 65 jaar en een werkloosheidsgraad van maximaal 5%. Het is een macro-economische balans die echter niet betekent dat iedereen werk heeft. Er zullen altijd groepen zijn die moeilijk te integreren zijn, maar in een situatie van volledige tewerkstelling zijn er structureel meer vacatures dan werklozen. “Het is een kantelpunt in de arbeidsmarkt. Werkgevers moeten veel strategischer omgaan met talent, en werknemers hebben meer keuzevrijheid dan ooit tevoren.”

Waarom dit boek het klassieke loopbaanconcept herdenkt…

Jan stelt dat de arbeidsmarkt aan de vooravond staat van een nieuw hoofdstuk. “We zullen niet alleen nieuwe manieren moeten vinden om met technologie en diversiteit om te gaan, maar ook ons concept van een loopbaan herdenken.” Hij wijst op het groeiende belang van studentenarbeid en van blijven werken na de pensioenleeftijd. De carrière van 40 jaar is niet zo futureproof. Zijn pleidooi voor een flexibele loopbaan van 15 tot 75 jaar, waarin mensen zelf bepalen hoe ze werken, raakt aan de kern van een veranderende maatschappij. “Het is tijd om de traditionele carrièreladder los te laten en te kijken naar een levenslange werkdynamiek”, aldus Jan Denys.